دعا، مناجات و نیایش فارغ از تفاوت هایشان، در پیشگیری از آسیب های اجتماعی و وقوع جرم، نقش برجسته و حیاتی دارند به نحوی که افراط در همین نکته است که ضمن به وجود آوردن مکاتب متعدد مانند درویشی و صوفی گری، بازار رمالی و جن گیری زا داغ و بستر اندیشه های افراطی و شیطانی را فراهم کرده و می کند.

بی هیچ شکی تمام ملل جهان، در هر زمانی و مکانی که بوده اند و خواهند بود، با دعا و نیایش ارتباط دارند و خواهند داشت. تنها تفاوت در دو نکته است:‌اول این که کمیت دعا و نیایش ها در روزگار و اعصار متفاوت است و دوم در چند و چون معبودی که دعا می شود ، اختلاف وجود دارد اما در اصل دعا و نیایش تفاوتی نیست.

البته کمیت و کیفیت دعا خود به خود جریان ساز است و باعث به وجود آمدن سبک ها، آیین ها، دین ها و... می شود. آن جا که پای دین اسلام به میان می اید، چند نکته بروز و ظهور بالایی دارد:

اول: دعا و نیایش فقط به بارگاهی می ارزد که رفیع ترین باشد.

دوم:‌ تعادل در دعا و نیایش و ذکر ، اهمیت برجسته ای دارد.

سوم: دعا در جهت مثبت سیر می کند و علاوه بر فرد، جمع را نیز از نعمت برخوردار می کند.

اما دعا فقط بعد تعبدی ندارد. نیت قرب الهی، اصل و اساس دعا و هر امر انسانی و دینی است،  اما دعا فقط برای تقرب به خدا نیست و می تواند نعمات دنیوی را هم شامل شود. به همین خاطر، بررسی دعا از منظر غیر دینی هم قابل طرح است. لذا دعا و نیایش در دنیا به صورت علمی مورد بررسی قرار گرفته و نتایج شگرفی حاصل آمده است.

دانشگاه ها و دانشمندان بزرگی روی این موضوع و ارتباط فیزیکی آن کار کرده اند و همگی به یک نقطه ی مشترک رسیده اند که دعا در انسان آثار روحی، روانی و حتی فیزیکی موثری به جای می گذارد. علاقه مندان می توانند این گروه از تحقیقات را از طریق نت جستجو  و مطالعه کنند.

دعا با تقویت نرون های مثبت و ایجاد فضای سالمی از احساسات ، تأثیرات باورنکردنی بر جسم، روان و روح می گذارد . برخی محققان معتقدند که به ثبت آثار دعا به صورت عکس نائل آمده اند. کتاب فوق طبیعت یکی از اسنادی است که ده ها مورد را اشاره و ثبت کرده است.

همچنین، نفرین در ایجاد آثار منفی در افراد از ابعاد گوناگون موثر است و دعا مانند سپری است که مانع از نفوذ تیرهای زهرآگین نفرین می شود.

مطالعه در باب دعا، باور دعا را در ما تقویت می کند و باعث می شود:

* در همه حال یاد خدا باشیم و این از گناه پیشگیری می کند

* در همه حال دارای روحیه ای مثبت و امیدوار باشیم و این از ناامیدی، یاس و افسردگی پیشگیری می کند.

* به پدیده ها نگاه مثبت داشته باشیم تا از بیماری های روحی و روانی در امان باشیم.

تحقیقات آلکسیس کارل در باره ی نیاش که تحت همین عنوان در ایران ترجمه و منتشر شده است، برای شروع مطالعه در باره دعا مفید است و نیز اثر بسیار شیرین و خواندنی دکتر شریعتی هم تحت عنوان نیایش خواندنی است و خواندنش در ماه رمضان می چسبد.